Hirsutyzm – przyczyny, objawy i leczenie „męskiego” problemu kobiet

Wiele dolegliwości i chorób nie tylko zagraża zdrowiu, lecz także stanowi krępujący problem i wpędza w kompleksy. Jednym z przykładów może być hirsutyzm – pojęcie odnoszące się do szorstkich, gęstych lub ciemnych włosów, które rosną na twarzy, klatce piersiowej i plecach kobiet. Co jest przyczyną tego krępującego problemu i jak z nim walczyć?

W wielu przypadkach hirsutyzm wynika z nadmiaru androgenów. Te hormony zwykle wpływają na rozwój fizyczny i seksualny mężczyzn. Warto pamiętać, że kobiety też mają ten hormon, tyle że jego poziom powinien być niski. Jeśli jednak androgenów jest za dużo, mogą one nadmiernie stymulować mieszki włosowe. Wtedy pojawia się problem z niechcianym owłosieniem.

Możliwe przyczyny hirsutyzmu

W okresie dojrzewania jajniki zaczynają wytwarzać mieszankę żeńskich i męskich hormonów płciowych, powodując wzrost włosów pod pachami i w okolicy łonowej. Jeśli androgenów będzie zbyt dużo, pojawia się problem z nadmiernym owłosieniem. Hirsutyzm może być spowodowany:

• zespołem policystycznych jajników – to najczęstsza przyczyna, wynikająca z braku równowagi hormonów płciowych. Może prowadzić do nieregularnych miesiączek, otyłości, bezpłodności, a czasem wielu torbieli na jajnikach;
• zespołu Cushinga, który może rozwinąć się, gdy nadnercza wytwarzają zbyt dużą ilość kortyzolu, lub w wyniku długotrwałego przyjmowania leków, takich jak prednizon;
• wrodzonym przerostem nadnerczy – charakteryzuje się on m.in. nieprawidłową produkcją kortyzolu i androgenów przez nadnercza;
• guzami nadnerczy, przysadki i jajników – mogą one niekiedy prowadzić do nadmiernego owłosienia (na ogół zaburzenie jest wtedy bardziej dotkliwe i szybciej postępuje);
• przyjmowaniem leków, takich jak danazol (stosowany w leczeniu endometriozy), ogólnoustrojowe kortykosteroidy i fluoksetyna (Prozac) na depresję;

Inne przyczyny występowania hirsutyzmu to np.: wysoki poziom insuliny, insulinooporność, cukrzyca typu 2. Warto też wspomnieć o hirsutyzmie idiopatycznym. Wówczas zaburzenie nie ma przyczyny możliwej do zidentyfikowania.

Jakie są najczęstsze objawy nadmiernego owłosienia?

Kobieta z najłagodniejszą formą hirsutyzmu może zauważyć znaczny wzrost włosów na górnej wardze, brodzie, okolicach bokobrodów oraz wokół sutków lub na podbrzuszu. Owłosienie może być ciemniejsze lub takie samo jak włosy na głowie. Bardziej zaawansowany hirsutyzm spowoduje wzrost gęstych, ciemnych włosków na ramionach, górnej części pleców, klatce piersiowej i brzuchu. Zwykle ten problem pojawia się w okresie dojrzewania.

Jeśli nadmierne owłosienie rozpoczyna się przed okresem dojrzewania lub po nim, może wynikać z nieprawidłowego poziomu hormonów. Mogą towarzyszyć mu inne objawy:

• tłusta skóra,
• trądzik,
• wypadanie włosów, łysienie,
• cofająca się linia włosów,
• powiększona łechtaczka,
• niższy głos.

Jak diagnozować hirsutyzm?

Lekarz przeprowadzi z pacjentką dokładny wywiad, szczególną uwagę zwracając na regularność cyklu miesiączkowego. Jeśli ten jest prawidłowy, hirsutyzm może mieć podłoże genetyczne. Jeżeli natomiast miesiączka pojawia się nieregularnie, przyczyną problemu może być PCOS (zespół policystycznych jajników). Najczęściej należy wówczas zbadać poziom testosteronu i DHEA we krwi. Na tej podstawie lekarz może wykryć PCOS, nowotwór jajnika lub nadnerczy.

Jak radzić sobie z hirsutyzmem?

Najczęściej należy zastosować kombinację leczenia leżącego u podstaw zaburzenia (jeśli istnieje), domowe środki, leki i zabiegi usuwania włosów. Skuteczna walka z leczenie łagodnego hirsutyzmu obejmuje: wyrywanie włosów pęsetą, golenie, woskowanie, używanie depilatorów chemicznych, takich jak żele, płyny lub kremy.

Zabiegi

Aby trwale usunąć niechciane włosy, dostępne są następujące opcje:

• elektroliza – polega na włożeniu maleńkiej igły do każdego mieszka włosowego. Igła emituje impuls prądu elektrycznego. W ten sposób uszkadza i niszczy pęcherzyk. W zależności od ilości owłosienia może być potrzebna seria zabiegów. Jest to metoda skuteczna, ale jednocześnie może być bolesna;
• laseroterapia – wiązka silnie skoncentrowanego światła (lasera) przepływa przez skórę, by uszkodzić mieszki włosowe i zapobiegać ich wzrostowi. Możesz potrzebować wielu zabiegów.

Leki

W przypadku hirsutyzmu leki zwykle trzeba przyjmować przez 6 miesięcy. Tyle właśnie trwa średni cykl życia mieszków włosowych. Najczęściej lekarz może przepisać: doustne środki antykoncepcyjne, antyandrogeny oraz krem do stosowania miejscowego.