Rzeżucha to roślina, która swoją popularnością cieszy się głównie w okresie wiosennym, szczególnie w czasie świąt. Często gości na wielkanocnym stole, przystraja jajka czy sałatki jarzynowe, dodatkowo nadając charakterystycznego, pikantnego smaku. Pięknie prezentuje się na kanapkach, przywodzi na myśl wiosnę i towarzyszącą jej nową energię. Jednakże rzeżucha to pyszna roślina, którą można i warto uprawiać przez cały rok. Jest niezwykle łatwa w uprawie i pielęgnacji. Nie wymaga dużych nakładów czasu, specjalnego miejsca czy oporządzania. Z powodzeniem może być uprawiana na domowym parapecie, dzięki czemu na co dzień będziemy mogli cieszyć oko jej soczystym zielonym kolorem oraz pysznym smakiem i aromatem. Dzięki swoim właściwościom zdrowotnym pomoże nam w dostarczeniu niezbędnych witamin i mikroelementów, o które szczególnie trudno w okresie zimowym.
Właściwości zdrowotne i odżywcze
Rzeżucha to roślina z grupy kiełkowej, czyli młoda roślinka, która zawiera olbrzymie bogactwo witamin, związków przeciwutleniających, związków karotenoidowych i polifenolowych. Dlatego, szczególnie zimą, warto uprawiać rzeżuchę i spożywać ją do posiłków. Już po kilku dniach po wysianiu można się cieszyć tą świeżą, cenną rośliną. Rzeżucha uprawiana w domu ma czystą, niechronioną chemicznie formę. Rzeżucha zawiera spore ilości witaminy C, a także witamin A, B, PP i K. Bogata jest również w sole mineralne żelaza oraz magnezu. Spożywana regularnie zapobiega wolnym rodnikom oraz zaopatruje organizm w przeciwutleniacze. Zawiera również kwas foliowy, wapń, fosfor, cynk, żelazo i chrom.
Duża zawartość witaminy C podnosi odporność oraz wzmaga produkcję białych krwinek. W okresie jesienno-zimowym, gdy nie mamy tak bogatego dostępu do świeżych warzyw i owoców jak latem, warto dodawać do potraw świeżą, wyhodowaną w domu rzeżuchę. Będziemy mieć pewność, że nie została ona zanieczyszczona chemicznie, gdyż to my sprawowaliśmy pieczę nad całym procesem wysiewu i wzrostu. W okresie zimowym jesteśmy dużo bardziej podatni na wszelkie infekcje. Duża zawartość witaminy C w spożywanych posiłkach wzmocni nasz organizm i pozytywnie wpłynie na odporność. Rzeżuchę jemy najczęściej w czystej, nieprzetworzonej formie, dzięki czemu zachowuje ona pierwotną, naturalną ilość witamin, które nie miały szansy ulec rozkładowi poprzez obróbkę termiczną. Witamina C poprawia również przyswajalność żelaza, chroni przed miażdżycą, wspomaga układ krążenia oraz reguluje ciśnienie tętnicze.
Z kolei witamina PP, w którą również bogata jest rzeżucha, reguluje stężenie cholesterolu we krwi, rozszerza naczynia krwionośne oraz ma pozytywny wpływ na nasz układ nerwowy.
Rzeżucha zawiera też duże ilości witaminy A, która bierze udział w wielu procesach zachodzących w naszym organizmie. Wpływa na wzrost, dlatego tak ważne jest dostarczenie odpowiedniego poziomu tej witaminy dzieciom. Poza tym pozytywnie wpływa na wzrok, a nawet wykazuje działanie nowotworowe.
Rzeżucha, bogata w tę witaminę, ma również zbawienny wpływ na naszą cerę, włosy oraz paznokcie. To właśnie witamina A przyspiesza odnowę naskórka oraz zapobiega nadmiernej utracie wody ze skóry. Jest bardzo pomocna w walce z trądzikiem, przebarwieniami oraz innymi niedoskonałościami, gdyż wzmacnia funkcję ochronną skóry oraz zwiększa wytwarzanie elastyny i kolagenu.
Właściwości rzeżuchy, a szczególnie duża ilość wapnia w niej zawarta, ma również dobry wpływ na układ kostny organizmu. Z kolei zawartość jodu świetnie wpływa na gospodarkę hormonalną oraz tarczycę.
Rzeżucha w codziennym jadłospisie
Rzeżucha posiada charakterystyczny, ostry posmak. Wspaniale zaostrza apetyt, dlatego świetnie sprawdzi się jako dodatek do posiłku dla niejadka. Jej aromat sprawia, że doskonale nadaje się do past kanapkowych, twarogów czy jajek. Rzeżucha komponuje się z wszelkimi produktami spożywczymi, które są dość mdłe i potrzebują dodatkowego ożywienia.
Ta zdrowa roślinka wyjątkowo bardzo dobrze komponuje się z jajkami. Dlatego warto posypać nią jajka sadzone czy na twardo lub dodać do kremowej pasty jajecznej. Rzeżuchą możemy również urozmaicić dowolną sałatkę na bazie zielonych sałat. Wystarczy dorzucić posiekane kiełki rzodkiewki i delektować się jej pysznym aromatem.
Uprawa rzeżuchy w domu
Uprawa rzeżuchy jest dziecinnie łatwa i nie zajmuje dużo czasu. Warto więc zakupić jej nasionka i wysiać ją na domowym parapecie. Warto zwrócić szczególną uwagę na jakość wysiewanych nasion. Wybierajmy nasiona niezaprawione chemicznie, które zagwarantują nam, że uzyskamy czystą, ekologiczną roślinkę. Domowa uprawa rzeżuchy przebiega bardzo sprawnie i nie wymaga specjalnych warunków. Wystarczy podstawka np. tacka lub talerzyk, lignina i woda. Wystarczy wysypać suche nasiona na podstawkę wypełnioną ligniną i dokładnie spryskać wodą. Nasionka powinny być równomiernie rozłożone na powierzchni ligniny i nie powinny się ze sobą stykać. Zamiast ligniny jako wyściółki możemy wybrać również watę. Przez cały okres uprawy musimy dbać o to, żeby wyściółka pozostawała wilgotna. Rzeżucha lubi promienie słoneczne, dlatego najlepiej uprawiać ją w dobrze nasłonecznionym miejscu, na przykład na parapecie. Już po kilku dniach można rozpocząć pierwsze zbiory i delektować się tą pyszna i aromatyczną bombą witaminową.
Anna Pawlus
Nienawidziłam w szkole teraz uwielbiam. Rzeżucha to samo zdrowie i ten pikantny smak.