Dieta wegetariańska dla dziecka – czy warto?

Dieta wegetariańska jest obecnie bardzo popularna. Co istotne, uzyskała pozytywną opinię Instytutu Żywności Żywienia oraz Ministerstwa Zdrowia. Mimo to wegetarianizm wciąż budzi wiele kontrowersji. Ich źródłem są liczne mity związane z wyborem tego sposobu odżywiania.

Słowo „wegetarianizm”, wywodzi się z języka łacińskiego „vegetarians”, czyli rośliny. Jak wskazuje nazwa, dieta ta opiera się głównie na spożywaniu roślin przy wykluczeniu z menu mięsa oraz ryby. Dopuszcza jednak potrawy pochodzenia zwierzęcego, takie jak jaja, sery, mleko.

Dieta wegetariańska dla dzieci – wady i zalety

Przy prawidłowo zbilansowanej diecie oraz świadomości i uwadze rodziców można zaobserwować liczne zalety diety wegetariańskiej stosowanej przez dzieci. Są to przede wszystkim:

• zwiększenie ilości witamin i minerałów w diecie, zwłaszcza witaminy C,
• działanie alkalizujące diety na organizm dziecka za sprawą dużego udziału warzyw i owoców w diecie,
• zwiększenie udziału tłuszczów NNKT, a co za tym idzie – samoograniczenie kwasów tłuszczowych nasyconych oraz cholesterolu, posiadających działanie miażdżycowe,
• wyższa gęstość odżywcza diety,
• ograniczenie dodawania soli do posiłków, a tym samym zmniejszenie ryzyka nadciśnienia tętniczego.

Badania sugerują, iż dieta wegetariańska zmniejsza ryzyko chorób cywilizacyjnych – otyłości, cukrzycy niektórych nowotworów oraz chorób sercowo-naczyniowych.

Jednak – jak wszystko – nawet taka dieta ma swoje wady, w tym:

• ryzyko niedostatecznej podaży pełnowartościowego białka,
• obniżona biodostępność i strawność składników odżywczych poprzez wysoki udział w diecie substancji antyodżywczych,
• możliwość niedoboru wapnia i żelaza oraz składników mineralnych.

Można temu zapobiec, dobieierając odpowiednio produkty, które uzupełniają wzajemnie poziom aminokwasów. Źródło białka to przede wszystkim rośliny strączkowe: soja, groch, fasola, soczewica, bób, ciecierzyca oraz orzechy. Warto wiedzieć, iż wchłanianiu żelaza z diety sprzyja witamina C. Wegetarianie powinni pamiętać, aby spożywać warzywa i owoce bogate w tę witaminę.

Należy pamiętać, iż każda źle zbilansowana dieta, nawet tradycyjna, może prowadzić do niedoborów żywieniowych.

Co jeszcze powinni wiedzieć rodzice wegetarian?

Przede wszystkim to, że każde dziecko ma indywidualne potrzeby żywieniowe, zależne m.in. od masy urodzeniowej i tempa rozwoju. Na tej podstawie ustala się niezbędną ilość poszczególnych składników odżywczych. Równie istotną kwestią jest dostarczenie odpowiedniej liczby kwasów omega-3, których źródłem są orzechy włoskie oraz świeżo zmielone siemię lniane (dodane np. do jogurtu bądź owsianki). Bardzo istotną sprawą jest to, żeby nie poddawać siemienia lnianego obróbce termicznej, gdyż pod wpływem temperatury tracą swoje cenne właściwości.

Witamina D, równie ważna i niezbędna w diecie wegetariańskiej, znajduje się w jajkach, mleku, olejach roślinnych. Ta witamina wytwarzana jest również w skórze pod wpływem słońca (niestety taka możliwość występuje tylko latem).

Samodzielne stworzenie diety wegetariańskiej dla dziecka czy wizyta u dietetyka?

Wizyta u dietetyka oczywiście nie zaszkodzi, może wręcz pomóc, aczkolwiek nie jest obowiązkowa. Konieczny jest natomiast kontakt z pediatrą oraz regularne badania. Warto sięgnąć po fachową literaturę, przy czym należy upewnić się, czy autor jest uznanym autorytetem, np. czy jest związany z dobrym ośrodkiem badawczym.

Dieta wegetariańska a rozwój dziecka

Badania wykazały, iż dzieci, które nie jedzą mięsa, są nieco mniejsze niż ich rówieśnicy na diecie tradycyjnej, jednak nadal mieszczą się w normie. Ta różnica wyrównuje się w czasie dojrzewania i nie wpływa na rozwój intelektualny dziecka. Światowa Organizacja Zdrowia – WHO – uznała, iż prawidłowo prowadzona dieta wegetariańska jest dozwolona na każdym etapie życia dziecka.

Jak zachęcić dziecko do jedzenia owoców i warzyw?

Najlepiej dając dobry przykład – na dzieci wpływa przede wszystkim to, co jedzą rodzice. Jeśli rodzice jedzą w sposób zbilansowany, dziecko zazwyczaj przyjmuje ich nawyki. Warto konsekwentnie i systematycznie podawać dziecku to, czego wcześniej nie lubiło jeść – oczywiście do niczego nie zmuszając, lecz proponując. Równie dobrym sposobem jest urozmaicony sposób podawania warzyw. Dzieci potrzebują więcej czasu, by rozsmakować się w danej potrawie. Ważne jest to, aby dziecko nie czuło presji ze strony rodziców.

Paulina Brzezik