GABA – substancja zmniejszająca pobudzenie komórek nerwowych

GABA to neuroprzekaźnik hamujący, który znajduje się w ludzkim organizmie. Zmniejsza pobudliwość komórek nerwowych i relaksuje komórki mięśniowe. Ze względu na liczne właściwości uspokajające, wiele osób stosuje suplementy zawierające GABA przed snem. Jak faktycznie działa kwas γ-aminomasłowy i co powoduje jego niedobór?

GABA – co to jest?

GABA (kwas gamma-aminomasłowy) jest niezwykle ważną substancja, która wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego. Początkowo jej obecność odkryto u roślin. Następnie w roku 1883 pierwszy raz udało się ją zsyntetyzować, a po upływie prawie 70 lat naukowcy dowiedli, że substancja ta znajduje się również w ośrodkowym układzie nerwowym u ssaków.

GABA to aminokwas, powstający z glutaminianu. Neuroprzekaźnik jest produkowany przy użyciu dekarboksylazy glutaminianowej. Co ciekawe glutaminian to neuroprzekaźnik o działaniu pobudzającym, natomiast GABA działa odwrotnie, zmniejszając pobudzenie komórek nerwowych. Substancja ta ma bardzo duże znaczenie dla organizmu. Przykładowo, gdy neurony są pobudzone zbyt mocno, nadmierny stres może powodować drgawki. Zastosowanie kwasu gamma-aminomasłowego pozwala wyrównać pobudzenie neuronów, co prowadzi do wyeliminowania drgawek.

Niedobór GABA – skutki uboczne

Kwas gamma-aminomasłowy to najważniejszy neuroprzekaźnik hamujący, występujący w ludzkim mózgu. Oznacza to, że jego niedobór, może prowadzić do różnych niepożądanych skutków ubocznych. Niedobór substancji GABA może objawiać się poprzez:

• bezsenność,
• niepokój i ataki paniki,
• częste stany depresyjne,
• skłonności do uzależnienia od alkoholu.

Zdarza się również, że występuje niedobór aminotransferazy GABA. Oznacza to, że w płynie mózgowo-rdzeniowym utrzymuje się zwiększony poziom GABA. Jest to rzadka choroba, która charakteryzuje się opóźnieniem rozwoju psychoruchowego oraz zaburzeniami odżywiania. Mogą pojawić się także stany napadu nerwów. Niedobór GABA-T powiązany jest z zespołem chronicznego zmęczenia. Można o nim mówić wtedy, gdy przez co najmniej sześć miesięcy organizm jest całkowicie wyczerpany i odczuwalne są bóle mięśni. Poza komórkami nerwowymi, GABA oddziałuje również, na inne narządy organizmu. Ma pozytywny wpływ na trzustkę, regulując jej czynność wewnątrzwydzielniczą.

Leczenie chorób przy pomocy GABA

GABA-T jest wykorzystywana w leczeniu chorób neurologicznych. Najczęściej leczy się przy jej użyciu:

• Alzheimera,
• chorobę Parkinsona,
• pląsawicę Huntingtona,
• epilepsję.

Leczenie polega na inaktywacji GABA-T, co powoduje zwiększenie stężenia GABA w mózgu. Niektóre doniesienia informują również o tym, że GABA, może być wykorzystywana w przypadku leczenia nadciśnienia tętniczego, zespołu ADHD czy zapalenia opon mózgowych. Poza poważniejszymi chorobami, GABA, jest często wykorzystywana w celu ułatwienia zasypiania, a także zmniejszenia poziomu odczuwalnego lęku. Dokładniejsze dane na temat właściwości leczniczych tej substancji, powinny dać prowadzone obecnie badania.

GABA w postaci suplementu – czy warto?

Tak liczne pozytywne zastosowania tego neuroprzekaźnika w medycynie sprawiają, że staje się on coraz popularniejszy. Nie powinien więc nikogo dziwić fakt, że wiele osób poszukuje suplementów diety, zawierających GABA. Jednak na razie nie można jednoznacznie określić czy stosowanie doustnych suplementów daje jakieś efekty. Badania przeprowadzane na ten temat są bardzo sprzeczne. Niektóre informują o tym, że część przyjętego doustnie suplementu trafia do ośrodkowego układu nerwowego. Jednak już inne badania zaprzeczają takim doniesieniom. Jeśli potwierdzi się przypuszczenie, że doustnie przyjęta GABA w postaci suplementu, nie przekracza bariery krew-mózg, to przyjmowanie takich środków nie daje żadnych namacalnych efektów.

Niektórzy ludzie, którzy zażywali suplementy z GABA twierdzą, że zaobserwowali poprawione samopoczucie, a także obniżone poczucie lęku. Nierzadko pojawia się także opinia o ułatwionym zasypianiu. Jednak ciężko ocenić trafność tych recenzji. Równie dobrze może się okazać, że to jedynie efekt placebo, a nie rzeczywiste działanie specyfików. Na konkretniejsze informacje w tym zakresie, musimy poczekać do kolejnych badań naukowych.

Autor: Dawid Perz