Przemoc w rodzinie – dramat zamknięty w czterech ścianach

Każdy z nas widział lub słyszał o aktach przemocy domowej. Co jakiś czas informują nas o tym prezenterzy wiadomości czy spikerzy w radiu. Jednak co zrobić, gdy wieczorem słyszymy krzyki za ścianą, a rano ktoś bliski lub znajomy skrywa siniaki pod ubraniem i okularami, odwracając twarz by nikt nie widział. Jedno, co zawsze „uderza” ludzi w takiej sytuacji to brak reakcji z zewnątrz.

Mimo nagłaśniania problemu, większość z nas będąc świadkiem przemocy ma dylemat „jak pomóc”, „jak zareagować”? Często myślimy „może to jednorazowy wyskok, w końcu była impreza”, „może lepiej będzie jeśli się nie będę wtrącać”, „to nie moja sprawa – to nie moje dziecko, żona, mąż”. Tymczasem paradoksalnie im dłużej ofiara przemocy tkwi w towarzystwie oprawcy w czterech ścianach swojego domu, tym trudniej jest się jej „ cało wyrwać” z tej pułapki…

Przemoc, a agresja

Choć przemoc to powszechnie znane zjawisko, często mamy problem z jego zdefiniowaniem, odróżnieniem od kłótni czy agresji. Zgodnie z definicją przemoc jest to intencjonalne działanie lub zaniechanie jednej osoby wobec drugiej. Wykorzystuje ona swoją siłę i narusza prawa i dobra osobiste jednostki, powodując jej cierpienie i szkody. Możemy jasno określić kto jest sprawcą, a kto ofiarą w tej relacji międzyludzkiej. Tymczasem podczas kłótni czy przejawu agresji obie strony mają wyrównaną szansę na wygraną – tu nie ma słabszych i mocniejszych.

Kiedy przemoc zachodzi w rodzinie

Przemoc w rodzinie zachodzi wtedy, gdy jeden z członków rodziny wyrządza krzywdę swoim najbliższym, z którymi żyje pod jednym dachem. Ofiary przemocy w rodzinie to najczęściej kobiety, które boją się lub wstydzą poprosić o pomoc, a ich uległość często wynika z wyuczonej od małego bezradności. Im dłużej ofiara przemocy zwleka z reakcją i prośbą o pomoc, tym trudniej jest się jej wyrwać z błędnego kręgu prześladowania. Z czasem zaczyna wierzyć w słowa sprawcy przemocy i popada w depresję.

Rodzaje przemocy domowej

Przemoc może mieć różny charakter:

• fizyczny, kiedy sprawca narusza nietykalność cielesną ofiary bijąc ją, szturchając, szarpiąc, dusząc, itp.
• psychiczny – sprawca narusza godność osobistą ofiary, upokarzając ją, wyzywając, zastraszając, szantażując, itp. To jednocześnie najczęstsza i najtrudniejsza do udowodnienia forma przemocy.
• seksualny – sprawca narusza sferę seksualną ofiary – od przymuszania po gwałt i inne praktyki wbrew woli ofiary.
• ekonomiczny – sprawca narusza własność ofiary lub celowo ją zaniedbuje, np. kradzież, celowe niszczenie mienia, zabieranie pieniędzy, itp.
• zaniedbanie – chodzi tutaj o naruszenie obowiązku opieki wobec bliskich, np.. dzieci.

Nie jesteś sam(a) – nie wahaj się, wezwij policję!

Pamiętaj – jako ofiara przemocy nie jesteś sam i nie jesteś bezbronny! Dopuszczanie się przemocy wobec członka rodziny zgodnie z art. 207 Kodeksu karnego stanowi przestępstwo, za które grozi do 5 lat pozbawienia wolności. Jeśli twój bliski jest wobec Ciebie agresywny, wezwij policję, nie zwlekaj aż sytuacja się pogorszy. Nie czekaj do kolejnego razu. Policja ma obowiązek przyjeżdżać na każde wezwanie –  niezależnie od tego jak często sytuacja się powtarza. Jeśli mimo wezwania policja odmawia interwencji, przypomnij, że należy to do ich obowiązków służbowych, a niedopełnienie takich obowiązków zawodowych jest przestępstwem.

Jeżeli sprawca przemocy jest agresywny i boisz się o siebie lub bliskich, żądaj jego zatrzymania lub jeśli to niemożliwe poproś o zawiezienie Was do najbliższego schroniska, żeby uniknąć zagrożenia. Załóż Niebieską Kartę – ten formularz chroni ofiary przemocy i może stanowić dowód podczas rozprawy, jeśli zdecydujesz się wejść na drogę sądową. Zgłoś się do instytucji, które pomagają ofiarom przemocy – ogólnopolski numer tel. dla ofiar przemocy to 800 12 00 02, zaś spis organizacji znajdziesz na stronie: www.porozumienie.niebieskalinia.pl

Jeśli jesteś świadkiem przemocy wobec innych możesz zgłosić to na policji lub do prokuratury. Takie zgłoszenie nie wymaga zgody ofiary przemocy.

Co to jest Niebieska Karta?

Niebieska Karta to procedura opracowana przez policję oraz Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Została wprowadzona w 1998 roku. Dokument jest informacją o tym, że w rodzinie dochodzi do przemocy domowej.

Dokument składa się z trzech części:

– Karta A – wypełniana przez policję podczas interwencji, informuje o zgłoszonej interwencji, co zastano na miejscu oraz o podjętych działaniach, może też stanowić dowód podczas postępowania sądowego.

– Karta B – zawiera informacje o najważniejszych przestępstwach w ramach przemocy w rodzinie, a także dane kontaktowe instytucji, do których ofiara przemocy może zwrócić się o pomoc.

– Karta C – jest wypełniana przez członków zespołu interdyscyplinarnego

Kto i kiedy może założyć Niebieską Kartę?

Zazwyczaj Niebieską Kartę zakłada policja podczas interwencji, ale może ją również założyć służba zdrowia, ośrodki pomocy społecznej, komisje rozwiązywania problemów alkoholowych, a nawet psycholog szkolny.

Po założeniu Niebieskiej Karty wypełniony formularz jest przekazywany do Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w rodzinie funkcjonującego w gminie ofiary przemocy, który koordynuje działania różnych służb. Jednocześnie od momentu założenia Niebieskiej Karty Dzielnicowy ma obowiązek nie później niż w ciągu 7 dni ponownie złożyć wizytę rodzinie w celu kontroli sytuacji oraz jej systematycznego monitorowania i udzielania pomocy w trakcie comiesięcznych wizyt.

Należy pamiętać, że założenie Niebieskiej Karty nie jest równoznaczne ze złożeniem zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa.

Autor: AG