Faworyzowanie młodszego dziecka – źródła i konsekwencje

Bycie rodzicem wymaga wielu umiejętności oraz poświęceń. Często dorośli muszą stawić czoła trudnym zadaniom codzienności. Nieodzowne są przy tym błędy wychowawcze. Jednym z nich jest faworyzowanie jednego z dzieci. Mit rodzica, który kocha wszystkie dzieci tak samo, wciąż żyje i ma się całkiem dobrze.

Faworyzowanie dziecka (zazwyczaj jest to młodsza pociecha) objawia się głównie poświęcaniem dziecku więcej uwagi, przejawianiem wobec niego większej wyrozumiałości, czułości, cierpliwości, wsparcia, a zarazem stosowaniem mniej zakazów i szlabanów. Bywa, iż dziecko, które jest podobne do mamy lub taty, jest grzeczniejsze, weselsze, spokojniejsze, lepiej dogaduje się z rodzicami, albo na odwrót – dziecko, które stwarza najwięcej problemów, jest tym faworyzowanym. Rodzice czują się wtedy bardziej potrzebni i zaślepieni, obwiniają otoczenie i środowisko. Zauważają winę wszędzie, tylko nie w nich samych. Z takim dzieckiem zazwyczaj jest najwięcej problemów wychowawczych.

Rodzicom niezwykle trudno jest przyznać, iż jedno z ich dzieci dostaje więcej miłości i akceptacji. Nie bez powodu mówi się „synek mamusi” bądź „córeczka tatusia”.

Przyczyny faworyzowania dziecka

Faworyzowanie dziecka wynika głównie z braku gotowości rodziców do wychowania dziecka, które ma odmienne umiejętności, talenty i temperament. Dorośli chcą pozostawić po sobie idealną kopię swojej osoby.

Jednak bycie rodzicem to odpowiedzialność, dlatego trzeba umieć przyznać się do błędów wychowawczych i podjąć próbę ich naprawy. Każde dziecko zasługuje bowiem na jednakową miłość od swoich opiekunów.

Skutki faworyzowania dziecka

Następstwa faworyzowania wybranego dziecka można podzielić na bieżące i na te, które będą odczuwalne się w przyszłości. Najwcześniejszymi skutkami, które można zaobserwować u dziecka traktowanego po macoszemu, to brak radości z posiadania rodzeństwa, poczucie odrzucenia, frustracja, gniew, a nawet depresja. Warto wiedzieć, że depresja to choroba złożona i może zacząć się od całkiem niepozornych sygnałów. W późniejszym życiu objawia się trudnościami w nawiązywaniu kontaktów i więzi z innymi ludźmi, zaś w dorosłym życiu problemami z założeniem rodziny i utrzymaniem zdrowych relacji z członkami rodziny.

Sympatyzowanie „lepszego” dziecka również ma negatywne skutki. Dziecko, któremu wszystko uchodziło bezkarnie, nie szanuje nikogo, nawet samych rodziców. Wzrasta w nim egoizm oraz poczucie, że zawsze ma się rację i wszystko mu się należy. Czasami w późniejszym okresie życia dziecko przejawia cechy narcystyczne. Narcyzmowi często towarzyszy skłonność do arogancji, egocentryzmu i snobizmu. Nierzadko takie hołubione dziecko wierzy, iż jest obdarzone szczególnymi talentami. Każde z tych zachowań burzy normalne funkcjonowanie i hierarchię wartości w życiu.

Asymetria uczuć

Małe dzieci są częściej przytulane, pieszczone, częściej dostają małe prezenty. To zjawisko dotyczy nie tylko rodziców, lecz także dziadków i innych osób z najbliższego otoczenia. Najważniejsze jest jednak, aby każde z dzieci czuło miłość, wsparcie i pełną akceptację rodziców.

Warto zwrócić uwagę na momenty, które mogą zaważyć na poczuciu własnej wartości, samoocenie dzieci, a także ich relacjach. Nie można dopuścić, aby rodzeństwo między sobą rywalizowało, ale także nie powinno dochodzić do ich porównywania. Należy być konsekwentnym wobec każdego dziecka.

Jak poradzić sobie z problemem faworyzowania?

Pierwszym etapem radzenia sobie z tym problemem jest świadomość jego istnienia. Zdrowe i rozsądne podejście wymaga skupienia się na zmianie. Należy zastanowić się nad przyczynami zauważonego stanu rzeczy. Dlaczego jedno z dzieci jest tym ulubionym, lepiej traktowanym? Uzmysłowienie sobie źródła problemu jest kolejnym krokiem do pozytywnego rozwiązania.

Następny krok to zastanowienie się nad uczuciami do niefaworyzowanych dzieci. Spojrzenie na nie w obiektywny sposób oraz zwrócenie szczególnej uwagi na ich charaktery oraz temperamenty. Celem jest poświęcanie wszystkim dzieciom tyle samo uwagi, miłości, szacunku, wsparcia i akceptacji.

Mimo że nie łatwo jest stworzyć harmonijne relacje, wychowanie dzieci powinno być zrównoważone, konsekwentne i przede wszystkim pełne miłości – dla każdego dziecka.