Ból kolana u dziecka – nie panikuj, ale zawsze sprawdzaj jego przyczyny!

Ból kolana u dziecka może mieć różne przyczyny. Najczęściej jest on spowodowany upadkiem lub kontuzją, jednak należy mieć świadomość, że bywa również efektem naturalnych i niemożliwych do uniknięcia ogólnoustrojowych, organicznych bólów wzrostowych. Istnieje także możliwość, że dziecko boli kolano, kiedy dochodzi do zmian przeciążeniowych albo zapalnych, zaliczanych medycznie do czynników ortopedycznych.

Ból kolana może także wskazywać na poważniejsze problemy ze zdrowiem, w tym nowotwory. I choć w żadnym wypadku panika rodzica po zgłoszeniu bólu przez dziecko nie jest wskazana, to nie należy takiego sygnału lekceważyć. Ból kolana u dziecka, tak jak każdy inny problem zdrowotny, należy zawsze zdiagnozować i obserwować przebieg dolegliwości. Pamiętajmy jednak, że strach, tym bardziej okazywany dziecku, nigdy nie jest dobrym rozwiązaniem.

Jeżeli więc dziecko uskarża się na uporczywy, powracający ból kolana, należy udać się po poradę do specjalisty. Konsultacje lekarskie najlepiej rozpocząć od standardowej wizyty u pediatry. Na podstawie wywiadu i oględzin lekarz podejmie dalsze decyzje diagnostyczne i wykluczy najważniejsze zagrożenia zdrowotne albo skieruje dziecko na szczegółowe badania specjalistyczne, aby zostało podjęte odpowiednie leczenie.

BÓL KOLANA SPOWODOWANY URAZAMI I KONTUZJAMI

Bóle kolan wynikające z urazów i kontuzji u dzieci nie należą do rzadkości. Co ważne, ich przyczyna, czyli przeciążenie aparatu kostno-stawowego lub mechaniczne uszkodzenie kolana, może mieć początek nie tylko w wyczynowym uprawianiu sportu. Czasami wystarczy niefortunny ruch, którego nie da się przewidzieć. Doprowadzić do kontuzji mogą też niewłaściwie prowadzone zajęcia sportowe w szkole. Brak właściwej, zrównoważonej rozgrzewki mięśni i stawów, nadmierny wysiłek niedostosowany do ogólnej kondycji dziecka, a nawet zbyt szybkie tempo zajęć ruchowych w przypadku nieco słabszych fizycznie dzieci mogą spowodować bóle kolan będące następstwem urazów i kontuzji.

Właśnie dlatego warto regularnie rozmawiać z dzieckiem i dopytać, jak się czuje na lekcjach wychowania fizycznego, czy nauczyciel lub rówieśnicy nie wywierają presji na wysokie osiągnięcia sportowe, które mogą przekraczać jego możliwości. Duże przeciążenia ruchowe, a nawet stres i napięcia mięśniowe, powstające w wymuszonej rywalizacji sportowej, są w efekcie źródłem sytuacji, kiedy dziecko zgłasza po powrocie ze szkoły bóle kolan.

Warto wiedzieć, że do urazów i kontuzji, które mogą wywoływać u dziecka ból kolana zalicza się również – pozornie niewielkie – mikrourazy i mikrokontuzje, uszkadzające dotkliwie mięśnie i stawy. Nie zawsze musi dojść do spektakularnej kontuzji – zwichnięcia lub skręcenia, żeby ból kolan był odczuwalny. A właśnie takie urazy u dziecka najłatwiej jest przeoczyć.

NIEGROŹNE BÓLE WZROSTOWE

Ważną, a zarazem nieuniknioną w procesie prawidłowego rozwoju przyczyną wywołującą ból kolana u dziecka są bóle wzrostowe. Mogą one mieć uciążliwe objawy i okresowo wpływać na zauważalne pogorszenie ogólnej kondycji dziecka, jednak obserwowane pomiędzy 2. a 7. rokiem życia, nie powinny budzić obaw, ponieważ są naturalne i nie zwiastują żadnych poważnych problemów zdrowotnych. Objawem tego rodzaju dolegliwości związanych z rozwojem i wzrostem dziecka są zazwyczaj obustronne bóle kolan. Podczas tego typu ataków dzieci zwykle mają większe problemy z zasypianiem lub budzą się w nocy. Gdy taka sytuacja się powtarza, warto wykonać, po konsultacji z pediatrą, klasyczne badania rentgenowskie, aby potwierdzić, że chodzi właśnie o bóle wzrostowe i że obserwowane dolegliwości nie mają innego podłoża, np. nie zwiastują reumatoidalnego zapalenia stawów u dziecka.

BÓL KOLANA U DZIECKA – WYKLUCZ NOWOTWÓR!

Rodzice, przerażeni doniesieniami medycznymi na temat dziecięcych nowotworów układu kostnego, często wpadają w panikę, gdy tylko syn lub córka skarży się na ból kolana, bo obawiają się, nie jest sygnałem choroby nowotworowej. To błąd i zdecydowanie przedwczesna reakcja. O ile bowiem czujność jest wskazana, o tle warto mieć na uwadze, że nowotwór nigdy nie daje objawów specyficznych. Oznacza to, że ból kolana w jego przypadku występuje łącznie z innymi symptomami ogólnoustrojowymi.

Nowotwór układu kostnego współistnieje z ogólną tkliwością bólową całego ciała. Dodatkowo symptomem może być zauważalne utykanie, jak również nawracająca bez wyraźnej przyczyny gorączka. Mało tego, nowotwór układu kostnego obniża odporność organizmu na tyle, że organizm dziecka staje się bardzo podatny na wszelkie infekcje – wówczas nie da się nie zauważyć potrzeby szeroko rozumianej diagnostyki. Wtedy niepokój rodziców jest jak najbardziej uzasadniony, a wizyta u lekarza jest nie tylko rekomendowana, ale wręcz konieczna. Lekarz na pewno zleci badania obrazowe i laboratoryjne, które rozjaśnią sytuację i rozwieją wszelkie wątpliwości.

Nie należy zamartwiać się na zapas, bo stres udziela się również dziecku. O ile jednak nie warto żyć w ciągłym strachu, że każdorazowy ból kolana u dziecka jest groźbą poważnej choroby, to zawsze należy sprawdzać jego źródło, aby mieć pewność, że pozornie błahy ból nie jest pierwszym symptomem poważniejszej choroby naszej pociechy.

Autor: Anna Kapusta